ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی در شهر تهران، 1392: علل و خطرهای کار کودکان در خیابان

کار کودکان، مشکلی جهانی است و کار در خیابان نیز بخشی از آن محسوب می‌شود. در ایران، پژوهش­های متعددی دربارة علل خانوادگی کار کودکان انجام شده است. پژوهش حاضر، علل و پیامدهای کار کودکان خیابانی تهران را بررسی می­کند که به روش ارزیابی سریع و پاسخ در سال­های 1391 و 1392 در تهران انجام شده است. نمونه‌های مطالعه، کودکان خیابانی شهر تهران و صاحب­نظران این حوزه­اند. داده‌ها از طریق مرور منابع، روش­‌های کیفی شامل 16 مصاحبة عمیق با کارشناسان، 13 بحث گروهی با کودکان خیابانی و تکمیل پرسشنامة کمی از 286 کودک خیابانی در 28 پاتوق (محل کار) کودکان انجام شده است. داده­های کیفی، تحلیل محتوا شده­اند و داده‌های کمی، آنالیز آماری (کای اسکوئر) شده­اند. یافته­ها نشان می­دهد که کسب درآمد برای کمک به معاش خانواده، علت اصلی کار کودکان در خیابان است (3/75 درصد)، اما دسترسی­نداشتن به آموزش در کودکان افغانی و شرایط نابسامان خانواده مانند خشونت و اعتیاد و نگرش‌های فرهنگی نیز به درجه­های مختلف، در خیابانی­شدن گروه‌های مختلف قومی کودکان نقش دارد. کودکان، در معرض آسیب‌های متعدد جسمی، جنسی و روانی، به­ویژه خشونت در خانواده و خیابان قرار دارند. نتیجه اینکه مشکل­های اقتصادی خانواده، نقش اصلی را در خیابانی­شدن کودکان دارد، اما این تنها علت نیست. بدین­جهت، در برنامه­ریزی برای گروه‌های مختلف کودکان، باید به سایر علل زمینه­ای نیز توجه کرد. لازم است پژوهش­های آتی، بر کار کودکان در مکان­هایی به­جز خیابان متمرکز شوند.